فشردن دست
توضیح اولیه:
بیایید آزمایشی انجام دهیم. کنار هم دورتادور یک دایره می نشینیم و دست همدیگر را می گیریم. به نوبت دست‌های همدیگر را فشار می‌دهیم؛ و مدت زمانی را که طول می‌کشد تا دست همه افراد یک بار فشرده شود، اندازه می‌گیریم.
اهداف
پس از انجام این فعالیت دانش‌آموزان توانایی جمع‌آوری و دسته‌بندی داده‌ها را به‌دست می‌آورند و می‌توانند ضمن تحلیل داده‌ها٬ نموداری از آن‌ها رسم کنند.
وسایل لازم
- جدول داده‌ها
- صفحه شطرنجی برای رسم نمودار
جمع‌آوری اطلاعات
کار را با دو دانش‌آموز در جلوی کلاس شروع کنید ( برای انجام این آزمایش باید فضای کافی برای این‌که همه افراد کلاس دایره‌وار در کنار هم بایستند را در اختیار داشته باشید ). به آن دو نفر بگویید تا دست‌های یکدیگر را بگیرند و وقتی که مسئول محاسبه زمان اعلام می‌کند: "حالا!" نفر اول باید دست نفر دوم را بفشارد و بعد از آن بلافاصله نفر دوم نیز دست دیگر نفر اول را فشار دهد. نفر اول به محض این‌که فشرده شدن دستش را حس کرد٬ باید بگوید: "حالا!". مسئول محاسبه زمان باید با شنیدن این کلمه٬ زمان‌سنج را متوقف کند و زمان صرف شده را در جدول ثبت کند ( تصویر جدول٬ در زیر داده شده است ).
حالا دو دانش‌آموز دیگر به آن‌ها اضافه کنید و آزمایش بالا را دوباره انجام دهید. دانش‌آموزان باید دایره‌وار در کنار هم بایستند و از نفر اول به نوبت دست یکدیگر را فشار دهند و به ترتیب آن را به نفر بعدی منتقل کنند تا این‌کار یک دور کامل انجام شود و دوباره به نفر اول بازگردد. زمان را اندازه‌گیری و ثبت کنید و کار را با دو دانش‌آموز بیش‌تر ادامه دهید.
آزمایش را تکرار کنید و زمان را اندازه بگیرید؛ تا جایی که همه دانش‌آموزان کلاس به دایره پیوسته باشند. از همه بخواهید که رد کردن فشار دست را بلافاصله بعد از احساس کردن فشار دست نفر قبل از خود، انجام دهند و سعی کنند سرعت انجام این کار را ثابت نگه دارند. اگر کسی نظم را برهم زد و اشتباه کرد، می‌توانید آزمایش را با همان تعداد نفرات تکرار کنید و نتایج جدید را ثبت کنید.
مرتب کردن داده‌ها
این مرحله با ثبت داده ها در جدول زیر انجام می شود.
زمان (ثانیه) | تعداد دانش‌آموزان |
| 2 | |
| 4 | |
| 6 | |
| 8 | |
| 10 | |
| 12 | |
| 14 | |
| 16 | |
| 18 | |
| 20 | |
| 22 | |
| 24 | |
| 26 | |
| 28 | |
| 30 |
رسم نمودار از داده‌ها
محور xها را برای نمایش تعداد دانش‌آموزان، و محور yها را برای نمایش زمان در نظر بگیرید و با مشخص کردن جای نقطه‌های جدول داده‌ها روی دستگاه مختصات، نمودار داده‌ها را رسم کنید.
تحلیل داده‌ها
- آیا می‌توانیم با وصل کردن نقطه‌ها به هم، یک نمودار خطی ( پیوسته ) بسازیم؟ برای پاسخ مثبت یا منفی خود چه دلایلی دارید؟
- آیا نقاط نمودار در تمام جاهای صفحه پراکنده شده‌اند یا با نظم مشخصی در صفحه قرار گرفته‌اند؟
- پیش‌بینی کنید! بر اساس داده‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اید، حدس بزنید چند ثانیه طول می‌کشد که این آزمایش در یک دایره‌ی 100 نفری انجام شود؟ چند دقیقه؟
توسعه
از دانش‌آموزان بخواهید تصور کنند که دست در دست هم٬ در امتداد جاده‌ای ایستاده‌اند؛ جاده‌ای از یک شهر شمالی کشور تا شهری در جنوب. آن‌ها را ترغیب کنید تا حدس بزنند که فشردن دست‌ها در چه زمانی این مسیر را طی می‌کند؟ (می‌توانید فاصله دو شهر را روی نقشه پیدا کنید).
