تبیان، دستیار زندگی

اﻧﺮژی ﺗﺎریکی، دستاورد تقدیری دوره اول ﭘﯿﺎم زﻫﺮا در بخش سمینار

نظرﯾﮥ ﮔﺮاﻧﺶ اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. او ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺮاﻧﺶ ﯾﮏ ﻧﯿﺮو اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺴﺎم در آن ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺟﺬب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺳﺎل 1915 اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﺴﺒﯿﺖ ﻋﺎم ﺧﻮد را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮاﻧﺶ ﻣﻄﺮح ﮐﺮد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
دوازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره تعداد 161  گروه در بخش های سمینار های علمی، غرفه های نمایشگاهی و مسابقات به عنوان گروه های تقدیری، برگزیده و معرفی شدند.
بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های تقدیری علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.
اﻧﺮژی ﺗﺎریکی، دستاورد تقدیری دوره اول ﭘﯿﺎم زﻫﺮا در بخش سمینار

مقطع: دوره اول متوسطه
موضوع:  انرژی تاریکی
نام مدرسه: دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن دﺧﺘﺮاﻧﻪ ﭘﯿﺎم زﻫﺮا (س)
نام استاد: ﺧﺎﻧﻢ زهرا نجفی
دانش آموزان: ﻣﯿﻨﺎ ﺟﻤﺸﯿﺪی، ﻫﻤﺘﺎ ﻗﺮﯾﺸﯽ ﻃﯿﺒﯽ

چکیده:
نظرﯾﮥ ﮔﺮاﻧﺶ اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. او ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﺮاﻧﺶ ﯾﮏ ﻧﯿﺮو اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺴﺎم در آن ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺟﺬب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺳﺎل 1915 اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ  ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﺴﺒﯿﺖ ﻋﺎم ﺧﻮد را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮاﻧﺶ ﻣﻄﺮح ﮐﺮد. او ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﻧﯿﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ در ﯾﮏ ﻓﻀﺎی ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﻣﻌﻨﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. اﺻﻄﻼح ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن از ﻧﻈﺮ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺟﺪا ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﻮد. ﯾﻌﻨﯽ زﻣﺎن و ﯾﮏ ﻣﮑﺎن  در ﺣﻀﻮر ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻓﻀﺎ و زﻣﺎن ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪا ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﻔﻬﻮم ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ.

اﯾﻨﺸﺘﻦ در ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻻت ﺧﻮد ﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﯿﺰ ﻋﺠﯿﺐ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن رو ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺎ اداﻣﻪ دادن راه اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ، ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺰرگ و ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از آن ﻫﺎ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ اﺳﺖ. اﻣﺮوزه از اﯾﻦ اﻧﺮژی ﻧﺎﺷﻨﺎس، ﭼﯿﺰ زﯾﺎدی ﻧﻤﯽ داﻧﯿﻢ اﻣﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﮐﻪ  63% از ﺟﻬﺎن را اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ و اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮ ﮔﺮاﻧﺶ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ، اﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻣﻮل و روش اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی آن اﻣﯿﺪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ آن ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﻨﺪ.


مقدمه:
ﻓﯿﺰﯾﮏ ﻋﻠﻢ ﻃﺒﯿﻌﺖ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ در ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻠﻢ، ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ را  ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن، اﺻﻞ و... ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻫﯿﭻ ﻧﻈﺮﯾﻪ ای، ﻓﺮﻣﻮﻟﯽ، اﺻﻠﯽ، ﻣﺪﻟﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در آن ﺑﺮ اﺛﺮ ﮔﺬر زﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻧﯿﺴﺖ و اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ آن ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ وﺟﻮد دارد.  

ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻗﺮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺎن از ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ ﻧﯿﻮﺗﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﯿﻦ و ﺳﯿﺎره ﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ. درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﻧﯿﺸﺘﻦ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮد آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﯿﺮو ﻧﻘﺾ ﮐﺮده وﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﮔﺮاﻧﺶ را درﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮد ﺗﻮﺿﯿﺢ داده اﺳﺖ.  

از ﻟﺤﺎظ ﻋﻘﻠﯽ ﻫﺮاﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﮔﺮاﻧﺶ، ﮐﻬﮑﺸﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﻮﻧﺪ. اﻣﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺻﺪه اﺧﯿﺮﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﯿﺘﯽ رو ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط اﺳﺖ. ﻋﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن اﻧﯿﺸﺘﯿﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻋﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﺎن ﻣﯽﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﯿﺎر ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد اﻣﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﮐﻤﺘﺮاز 12 ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺮف انیشتین رﺳﯿﺪه اﻧﺪ و ﻫﯿﭻ اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﺑﺮای آﻧﮑﻪ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ اﺳﺖ، ﻧﺪارﻧﺪ.

ﻫﺪف از اﻧﺘﺨﺎب اﯾﻦ ﭘﺮوژه، اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺟﺎﻟﺐ و ﻫﯿﺠﺎن اﻧﮕﯿﺰ ﺑﺮای آﮔﺎﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺧﻮد و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻧﺮژی ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ در ذﻫﻨﻤﺎن ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد، ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﺻﻞ ﻣﺎ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ از اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ و دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن آن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﻧﮕﺮش ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪی از اﯾﻦ ﺟﻬﺎن ﻋﻈﯿﻢ ﺑﺮﺳﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮد را ﻧﻘﺾ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺎ را ﺑﺎ اﺳﺮاری از اﯾﻦ دﻧﯿﺎ آﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ دﯾﺪ ﺑﺎزﺗﺮی از آﯾﻨﺪه ﻣﻮاﺟﻪ می ﮐﻨﺪ. 

اﻧﺮژی ﺗﺎریکی، دستاورد تقدیری دوره اول ﭘﯿﺎم زﻫﺮا در بخش سمینار
ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﻃﺮح:
آﯾﺰاك ﻧﯿﻮﺗﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻣﻌﺮوف اﻧﮕﻠﯿﺴﯽﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن و ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی زﯾﺎدی را اﺛﺒﺎت و ﮐﺸﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ. از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎی او ﻗﺎﻧﻮن ﺣﺮﮐﺖ ـ ﮔﺮاﻧﺶ ـ وزن را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد.

ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ ﻧﯿﻮﺗﻦ: ﮔﺮاﻧﺶ ﯾﺎ ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﭘﺪﯾﺪه ای اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻫﻤﻪ اﺟﺴﺎم ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺷﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺎ داﺳﺘﺎن ﮐﺸﻒ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ اﻓﺘﺎدن ﺳﯿﺐ ﺑﺮ ﺳﺮ او رخ داده اﺳﺖ را ﺷﻨﯿﺪه ﺑﺎﺷﯿﻢ. اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ داﺳﺘﺎن رواﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارد ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺪام ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ.

اﯾﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﻓﺘﺎدن ﺳﯿﺐ از درﺧﺖ ﺑﺎ ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوی ﮔﺮاﻧﺶ در ﺟﻬﺎن ﭘﯽ ﺑﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺮو ﺑﯿﻦ اﺟﺴﺎم و ﺳﯿﺎرات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮاﻧﺶ را ﺧﻮرﺷﯿﺪ دارد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﯿﺎرات ﺑﻪ دور ﺧﻮرﺷﯿﺪ در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ. داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮای ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن وزن ﯾﮏ ﺟﺴﻢ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺖ در ﮔﺮاﻧﺶ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻓﺮﻣﻮل زﯾﺮ ﺟﺮم زﻣﯿﻦ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و ﺑﻪ ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺘﯽ ﺑﺮای ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﺮﺳﺪ.


در آﺧﺮ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺖ𝑚2. 𝑛⁄𝑘𝑔2 )6/67 × 10−11) را ﺑﺮای ﺷﺘﺎب ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد. ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﯿﺎن می کند ﮐﻪ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد، ﻧﯿﺮوﯾﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در ﻫﺮ ﺳﯿﺎره اﯾﻦ ﻧﯿﺮو ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد، اﺟﺴﺎم دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﯿﺎرات ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪ. او ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮔﺮاﻧﺶ، ﻋﺪد 9/81 ﺑﺮای ﮔﺮاﻧﺶ زﻣﯿﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد. ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻓﯿﺰﯾﮑﺪاﻧﺎن دﯾﮕﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮاﻧﺶ را ﺑﺮای ﺑﻘﯿﻪ ﺳﯿﺎرات ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﺎ ﺟﺮم ﺟﺴﻢ، راﺑﻄﻪ ای ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ دارد ﯾﻌﻨﯽ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺟﺴﻢ ﻣﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد. در واﻗﻊ ﮔﺮاﻧﺶ ﻧﯿﺮوﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد اﺟﺴﺎم دارای وزن ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﮔﺮاﻧﺶ در زﻣﯿﻦ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد آﻧﮕﺎه اﯾﻦ ﻧﯿﺮو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮ وزن اﻧﺴﺎن ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮد ﻣﺎ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮوﯾﻢ. ﭘﺲ ﺷﺘﺎب ﮔﺮاﻧﺶ در زﻣﯿﻦ ﻣﺘﻌﺎدل اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﺮوی ﮔﺮاﻧﺶ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ وﺟﻮد دارد وﻟﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮاﻧﺶ در اﺟﺮام آﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮاﻧﺶ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﯽ را ﺧﻮرﺷﯿﺪ دارد و اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﯿﺎرات دور ﺧﻮرﺷﯿﺪ در ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺳﻮال ﭘﯿﺶ ﺑﯿﺎﯾﺪ اﮔﺮ ﮔﺮاﻧﺶ ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺮﺧﯿﺪن ﺳﯿﺎرات در ﻣﺪاری دراﻃﺮاف ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﭼﺮا اﯾﻦ اﺟﺮام ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟

ﻧﻈﺮ ﻧﯿﻮﺗﻦ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ اﯾﻦ ﺑﻮدﮐﻪ در ﻣﺮﮐﺰﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺮﯾﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻧﯿﺮوی ﮔﺮاﻧﺶ ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮﺧﻮرد آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺷﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﯿﻮﺗﻦ، ﺟﻬﺎن دﭼﺎر ﺗﺤﻮﻻت ﻋﻈﯿﻤﯽ ﺷﺪ و داﻧﺸﻤﻨﺪان دﯾﮕﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎس وﺟﻮد ﻧﯿﺮوی ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ در ﺳﺎل 1915 ﮔﺮاﻧﺶ از ﻧﻈﺮ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﯾﮕﺮی ﻣﻌﻨﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد. 

اﻧﺮژی ﺗﺎریکی، دستاورد تقدیری دوره اول ﭘﯿﺎم زﻫﺮا در بخش سمینار
آﻏﺎز داﺳﺘﺎن اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ:
ﺳﺎل 1998 در آن زﻣﺎن ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﻬﮑﺸﺎن ﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﯽ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ، ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﺸﺎن ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﺮد از ﯾﮏ دﯾﮕﺮ دور ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮ روی ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از اﺑﺮﻧﻮاﺧﺘﺮﻫﺎ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮدﻧﺪ، ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ و از اﯾﻦ ﺷﺘﺎب ﻣﻘﺪاری ﻫﻢ ﮐﻢ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.

ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻓﮑﺎر ﺧﻮد را ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﺎﺑﺶ ﭘﺲ زﻣﯿﻨه رﯾﺰ ﻣﻮج ﮐﯿﻬﺎﻧﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ ﺷﺎﻫﺪ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﺗﺎﺑﺶ ﻫﺎ اوﻟﯿﻦ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎی ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ. داﻧﺸﻤﺪان و ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از اﯾﻦ اﺗﻢ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻧﺎم ﻣﺎده و اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﺮای آﻧﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.

ﻣﺎده ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪه، و در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺎﻫﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻫﻨﻮز ﯾﮏ راز اﺳﺖ. اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در ﻃﯽ 5 ﺗﺎ 10 ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺣﻘﯿﻘﯽ اﯾﻦ ﻣﺎده ﭘﯽ ﺑﺒﺮﯾﻢ، اﻣﺎ ﻣﻦ اﻣﯿﺪی ﺑﺮای درك ﻣﺎﻫﯿﺖ آن و اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﻧﺪارم، ﻣﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﺌﻮری ﻣﻨﺴﺠﻢ از ﻓﻀﺎ-زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد. 


اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﻧﻮﻋﯽ اﻧﺮژی ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎی ﻓﻀﺎ وﺟﻮد دارد  و ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و ﻗﺎﺑﻞ درك ﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﺮاﯾﯽ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺟﻬﺎن ﮐﻨﻮﻧﯽ دارای 26/8% ﻣﺎده ﺗﺎرﯾﮏ، 68/3% اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ و 4/9% ﻣﻮاد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﺳﺖ. ﭼﮕﺎﻟﯽ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ بسیار ﮐﻢ اﺳﺖ. در ﺷﻌﺎع ﻣﺪار ﭘﻠﻮﺗﻮن ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ 6 ﺗﻦ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ وﺟﻮد دارد. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺨﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ اﯾﻦ اﻧﺮژی، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺟﺮم اﻧﺮژی ﺟﻬﺎن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ. ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻫﺮ 145 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﺎل ﺑﺎ ﻧﺮخ 1 % در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎت ﻣﻨﺒﺴﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد، اﮔﺮ اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ اﯾﻦ اﻧﺒﺴﺎط ﮐﻨﺪﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ.

ﻧﺘﯿﺠﻪ:
اﻧﺮژی ﺗﺎرﯾﮏ، ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد، ﺑﺰرگ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﮥ ﻋﻠﻢ ﻓﯿﺰﯾﮏ اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن و دورﺗﺮ ﺷﺪن اﺟﺮام آﺳﻤﺎﻧﯽ از ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺳﯿﺎره ای ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮای زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮ روی آن ﻫﺴﺘﯿﻢ. اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺒﺴﺎط ﻣﺎ را در اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﯿﺎن اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺒﻮغ ﺑﺮﺗﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﺸﺘﯿﻦ دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را در ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻫﺴﺘﯽ و ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﺪن ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ در اﺻﻞ ﻓﯿﺰﯾﮏ آﺷﻨﺎ ﮐﻨﺪ و ﺑﯿﺎن ﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﮐﻪ درﮔﺬر زﻣﺎن اﺳﺎس ﻫﺴﺘﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺒﺪﯾﻞ اﺳﺖ.

ﻓﯿﺰﯾﮑﺪاﻧﺎن در ﺗﻼش ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎی اﯾﻦ اﻧﺮژی و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی آن، ﺷﺘﺎب اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻬﺎن را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ. ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ، در ﺟﺴﺖ وﺟﻮی راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ.

برای مشاهده مجموعه فایل های ضمیمه اینجا کلیک کنید.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه: نگار تجملیان-  تنظیم: نسرین صادقی