تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان - جلسه چهارم
اهداف جلسه:
• آشنایی با مهم ترین روشهای تربیتی
• آشنایی با موانع و چالشهای موجود در تربیت دینی
• آشنایی با راهکارهای اعتلای نقش خانواده در تربیت دینی فرزندان
وسایل مورد نیاز:
• کامپیوتر مجهز به اینترنت
مقدمه
از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، یکسرى دغدغه ها و نگرانى هایى را بر خانواده ها تحمیل نموده است. موضوعی كه در تمام جوامع موضوعیت داشته و محدود به جامعه و یا اقلیتی خاص نمی شود. به دلیل ویژگی های خاص فضای مجازی و نو بودن این پدیده، بسیاری از والدین فرصت، امكان و یا توان كافی برای شناخت دقیق این فضا و كاربردهای آن را به دست نیاورده اند و عدم آشنایی مناسب آنها با این فضا و در مقابل استفاده روزمره نوجوانان و جوانان و حتی كودكان از این فضا باعث شده است كه یك فضای محرمانه و خصوصی در داخل خانه برای فرزندان ایجاد شود و آنها بدون دغدغه و بدون احساس وجود ناظر بیرونی به سایت های مختلف در این فضا دسترسی یافته و بعضاً به دلیل ویژگی های سنی و شخصیتی و كنجكاوی های خود متأثر از فضاهای ناسالم موجود در اینترنت گردند.
4-1 مهم ترین روشهای تربیتی
الف: روش محبت:یکی ازمهمترین و بادوامترین روش در تربیت دینی بهحساب میآید. نگرش مثبت فرزندان نسبت به مذهب و دین، ریشه در مهر و محبت والدین دارد. استفاده از عواطف، محبت، نیکوگویی و الفت و مهربانی در این زمینه تأثیر بسزایی دارد.
ب: روش الگویی:
چون پدران و مادران برای کودکان مقدس هستند و از طرفی کودکان از والدین الگو و سرمشق میگیرند، نیاز است والدین، خود نمونه کاملی از رفتارهای دینی باشند تا در ذهن و جان کودک نقش ببندند.پ: روش معرفتی: (آموزش یادگیری)
کنجکاوی و دانستن که امری فطری است در همه وجود دارد. سعی کنیم زمینههای رشد، آگاهی و شناخت و کسب معرفت را در کودکان فراهم آوریم؛ چون قلب کودک پذیرای هر نوع آموزش و معرفتی است. اولیا باید با توجه به ظرفیت ذهنی کودک به او آموزش داده و به سؤالات مذهبی او با استدلال و منطق پاسخ دهند.ت: روش شرطی:
روانشناسان معتقدند که بین محرک و پاسخ، هرگاه پیوندی ایجاد و نهادینه شود، یادگیری صورت گرفته و بر این اساس هرگاه مراسم مذهبی و شعائر دینی همزمان با امور خوشایند در نظر کودکان انجام گیرد علاقهمندی آنان افزایش مییابد.ث: ایجاد رغبت و جاذبههای غیرمستقیم:
با در نظر گرفتن بهترین جای منزل و اتاق برای اقامه نماز و اهدای سجاده، مهر و تسبیح و عطرهای معنوی برای این فرضیه دینی، خاطره خوش و آراستگی را در ذهن او تداعی میکند.ج: روش تلقین:
از عالیترین کلمات در اوج عظمت و شور معنوی بکار ببریم و عظمت اعمال دینی و نماز را به بهترین صورت بیان کنیم. گفته شود که نمازگزار چهرهای گشاده دارد؛ حرف زشت نمیزند؛ راستگو است؛ غیبت نمیکند و...؛ بنابراین این روش در ذهن کودک جا میافتد و خود را تربیتیافته دین میگرداند.چ: روش اقتدار:
با لحن محترمانه و از روی محبت، و در عین حال محکم و متین فرزندان را به رعایت مسائل دینی و انجام فرایض دینی رهنمون کنیم. طبق فرمایش حضرت علی (ع) از سن 7 سالگی باید بچّه را به خواندن نماز امر کرد.ح: روش تکرار و مداوم:
والدین با تکرار و مداومت در اعمال مذهبی میتوانند فرزندان را دینپرور و تربیتپذیر مکتب قرآن درآورند.4-2 موانع و چالشهای موجود در تربیت دینی
1. سبک شمرده شدن نماز و اقامه نکردن آن و بیتوجهی و کمتوجهی خانواده به موازین اسلامی؛
2. اهمیت ندادن الگوهای خانوادگی به برنامههای مذهبی، اذان، تلاوت قرآن، مراسم مذهبی و دعا و نیایش؛
3. عدم توجه به تشویق و تبلیغ جهت انجام فرایض دینی؛
4. کمرنگ شدن یا عدم حضور والدین به اتفاق فرزندان در اماکن مذهبی؛
5. بیتفاوتی یا عدم برخورد مناسب والدین با پدیده ترک نماز نوجوان و یا کوتاهی وی در اعمال دینی فرزند؛
6. غفلت اولیا از تربیت دینی فرزندان به علت مشغله زیاد؛
7. توجه به تجملگرایی، دروغ، ریا و نیرنگ از طرف بعضی از خانوادهها، ارزشهای دینی در نزد نوجوانان و جوانان، قداست خود را ازدست میدهد؛
8. تناقض بین گفتار و رفتار والدین در مسائل دینی؛
9. عدم هماهنگی بین تربیت دینی والدین در مدرسه.
4-3 راهکارهای اعتلای نقش خانواده در تربیت دینی فرزندان
1. انتخاب همسر مناسب و معتقد به اسلام ناب محمدی (ص)؛
2. تغذیه و رشد فرزند از شیر و اغذیه حلال و با وضو بودن مادر و رفع نیازهای جسمانی و روانی فرزندان؛
3. اعتدال در آموزش و تشویق به نماز و دیگر عبادات؛
4. داشتن منش و دانش تربیتی در مسائل دینی توسط والدین و انتقال آن به فرزندان؛
5. صبوری اولیا در آموزش نماز و اعمال دینی به فرزندان؛
6. پرهیز از روش قهرآمیز، اجبار و الزام در انجام فرایض دینی؛
7. تشویق فرزندان به کنجکاوی و جمعآوری اطلاعات و مطالب راجع به دستورات و مفاهیم دینی در کتب مختلف.
تکلیف1: با توجه به مطالب ارائه شده در مورد نحوه ی صحیح تربیت کودکان و نوجوانان، در مورد روش های صحیح تربیت فرزندان مطالعه نمایید و نمونه هایی از تربیت صحیح در خانواده های اطراف خود بیابید.
تکلیف2: در مورد تاثیر اینترنت و شبکه های اجتماعی در تربیت غیر دینی فرزندان مطالعه نمایید و نتایج را در یک پاراگراف به صورت خلاصه تهیه نمایید.
محل بازدید/ اردو/ خرید: _________
منابع مطالعه: برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه تربیت صحیح و تربیت دینی کتاب "تربیت دینی کودک و نوجوان" نوشته ی مریم ادیب را مطالعه نمایید.
مطالب مرتبط:
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه اول
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه دوم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه سوم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه چهارم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه پنجم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه ششم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه هفتم
تاثیرات فضای مجازی بر نوجوانان ، جلسه هشتم
تهیه کننده: الهام گارسچی
تنظیم کننده: محبوبه همت