شناسایی کیفی قند ها

قند چیست؟ قند ها پلی الکل های آلی هستند ( زنجیره های ممتد از کربن که دارای اتصال با عوامل هیدروکسیل باشد)، که دارای عامل کربونیل (=O) باشند.
قند ها یکی از 4 ماکرو مولکول های اصلی حیات می باشند و در بسیاری از مسیر های متابولیسمی بهم، حد واسط های آنها حضور دارند.
 
بسته به نوع عامل کربونیل قند ها که کتون یا آلدهید می تواند باشد، 2 دسته قند هم خواهیم داشت:
1)    آلدوز                   2) کتوز
قند ها معمولاً بین 3 تا 7 کربن دارند. متداول ترینهای آنها، قند های 3 و 6 کربنه می باشند.
 
فورفورال چیست؟ ترکیبی دارای 1 حلقه 5 ضلعی که 1 راس آن Oو دیگر راسها را Cپر کند و یکی از کربنهای مجامد O(موقعیت ارتو) به عامل آلدوز اتصال یابد، ( استاد شکل را بکشد) نکته مهم درمورد فورفورال به دست آمدن آن از قندی است که تحت اثر اسید قرار گیرد، لیکن خود فوفورال هم می تواند طبق آزمایش هائی که می بیند ترکیب رنگی ایجاد کند.
 
کربن ها در محیط آبی حلقوی می شوند، در هر حلقه 1 راس را Oو دیگر راس را کربن C  پر می کند.
یکی از کربن های مجاور اکسیژن(فقط یکی شان)، کدام؟، قدرت احیا کنندگی بالائی دارد. بسته به آزاد یا در ترکیب بودن آن کربن، ما قند های احیا کننده یا غیر احیا کننده داریم.
 
 امروز می خواهیم 6 آزمایش کیفی (شناسائی) قند ها را انجام دهیم ذکه به ما کمک می کند بفهمیم در 1 محلول آیا قند وجود دارد یا نه، و اگر وجود دارد، از چه نوعی.
کلیه آزمایش ها را روی 3 قند گلوکز، فروکتوز و ساکاز (دی ساکارید متشکل از گلوکز و فروکتوز) انجام دهید.
 
ابتدا 3 محلول قندی از قند های فوق بسازید تا آزمایشها را سریع تر انجام دهید.
1.      آزمایش مولیش         15دقیقه
این واکنش به تمام قند ها جواب مثبت می دهد. قند ها در مجاورت اسید های غلیظ آب از دست داده تبدیل به فورفورال یا مشتقات آن می شوند که این ملکول با محلول الکلی آلفانفتل ماده رنگی ایجاد می کند.
 
3 لوله آزمایش انتخاب کنید و در هر کدام ار آنها از یک نمونه قند ML2 بریزید. سپس چند قطره محلول الکلی آلفانفتل به هر لوله اضافه کنید. و خوبر مخلوط کنید . سپس به آرامی از کنار لوله ها ML1 اسید سولفوریک غلیظ طوری وارد کنید که ته لوله قرار گیرد. پس از چند ثانیه حلقه قرمز مایلبه بنفش وجود قند را مشخص می نماید که حلقه فورفورال می باشد.
2.      واکنش آنترون              15 دقیقه
 
این واکنش نیز برای تمام قند ها جواب مثبت می دهد باز هم قند ها در مجاورت اسید تبدیل به فوفورال شده با آنترون ترکیب رنگی آبی می دهند.
3 لوله آزمایش انتخاب کرده در هرکدام ml1 از معرف آنترون بریزید سپس دو قطره از هر نمونه قند اضافه کنید و کاملاً مخلوط نمائید تغییر رنگ را بخوبی مشاهده نمایید.
 
با این دو آزمایش بالا مشخص می کنند که با ماده قندی سروکار دارند. برای تشخیص نوع قند از آزمایشات دیگری استفاده می کنند.
3.      واکنش مور                15 دقیقه
این واکنش به قند های احیا کننده جواب مثبت می دهد که مثبت بودن با ایجاد رنگ قهوه ای مشهود می باشد.
 
سه لوله آزمایش انتخاب کنید. قند های گلوکز، فروکتوز ساکارز را در نظر گرفته از هر کدام ml2 در یک لوله آزمایش بریزید.سپسml1 naOH%10 اضافه نمایید. سپس لوله را در آبجوش قرار دهید. بعد از پنج دقیقه رنگ قهوه ای مثبت بودن واکنش را نشان می دهد. نتایج را ثبت کنید.
4.      واکنش بارفود             15 دقیقه
این واکنش وجود موناساکارید را مشخص می نماید یعنی در صورت وجود مونوساکارید ها رسوب قرمز تشکیل می شود.
 
سه لوله آزمایش انتخاب کنید. قند های گلوکز، فروکتوز، ساکارز، را داخل آنهاریخته ML1 معروف بارفود اضافه کنید. سپس 5 تا 10 دقیقه در آبجوش قرار دهید ایجاد رسوب قرمز وجود مونوساکارید را ثابت می کند. نتایج را ثبت کنید
5.      واکنش بندیکت                  15 دقیقه
این واکنش به قندهای احیاء کننده جواب مثبت می دهد. این آزمایش را بر روی گلوکز، فروکتوز و ساکارز انجام دهید.
 
3 لوله آزمایش انتخاب کنید در هر کدام ML1 معرف بندیکت بریزید. سپس دو تا سه قطره از محلول قندی مورد آزمایش اضافه کنید و به مدت 5 تا دقیقه در آبجوش قرار دهید. پس از سرد شدن در صورتیکه رنگ محلول تغییر کند و رسوب زرد یا قرمز ایجاد شود دلیل بر وجود قند احیاء کننده می باشد. نتایج را ثبت کنید
6.      آزمایش فهلینگ                15 دقیقه
این واکنش به قند های احیا کننده جواب مثبت می دهد. این آزمایش را بر روی قند های گلوکز، فروکتوز و ساکارز انجام دهید.
 
3 لوله آزمایش انتخاب کنید در هرکدام ML1 معرف فهلینگ  Aو ML1 معرف فهلینگ B  بریزید و مخلوط نمایید. سپس ML1 از محلول قندی مورد آزمایش را اضافه کنید.
پنج تا ده دقیقه در آبجوش قرار دهید. اگر محلول مورد آرمایش حاوی قند احیا کننده باشد رسوب زرد تا قرمز رنگ ایجاد می شود. نتایج را ثبت کنید.
 
سوال:
1) + یا - بودن هر تست را برای هر نمونه ثبت کنید (6 تست، جمعاً 18 جواب باید گزارش کنید)
2) آیا همه مونوساکارید ها احیا کننده می باشند؟
3) چرا تست مولیش باید اسید را به آرامی از کنار رف وارد کرد.
4) دقت طراحی کدام آزمایش (اختصاصیت) بیشتر است، تست مولیش + یا ٓ واکنش مور
5) اگر ساکارز را بیش از حد حرارت دهیم آیا به واکنش مور پاسخ + می دهد؟ چرا؟ اگر آن را سرد کنیم به جای گرم کردن چه طور؟
6) با فرض سوختن کامل قندها در بدن، کدام محلول بر شما انرژی بیشتری می دهد، چرا؟
a. گرم گلوکز                    .b 1 گرم گلیکوژن                         .c  1گرم مالتوز

مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: نیلوفر یاقوتی