تبیان، دستیار زندگی
پس از این که یک مولکول بزرگ DNA با استفاده از نوکلئاز محدود کننده ای به قطعات کوچکتری تبدیل شد، قطعات DNA بایستی از یکدیگر جدا شوند.این کار معمولاً با استفاده از الکتروفورز در ژل انجام می گیرد که قطعات را براساس طول آنها جدا می کند. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آنزیم های نوکلئازی 2

اهداف:

  • آشنایی با برخی کاربرد های آنزیم های نوکلئازی
  • آشنایی با دو رگه سازی اسیدهای نوکلئیک

شرح درس:

پس از این که یک مولکول بزرگ DNA با استفاده از نوکلئاز محدود کننده ای به قطعات کوچک تری تبدیل شد، قطعات DNA بایستی از یکدیگر جدا شوند. این کار معمولاً با استفاده از الکتروفورز در ژل انجام می گیرد که قطعات را براساس طول آن ها جدا می کند. مخلوط قطعات DNA در یک انتهای صفحه ی ژل آگارز یا پلی آکریل آمید که دارای شبکه ایی از مجاری میکروسکوپی است قرار داده می شود. سپس ولتاژی به دو سر ژل اعمال می شود. از آن جایی که DNA دارای بار منفی است، قطعات به وجود آمده به سمت الکترود مثبت حرکت می کنند.

قطعات بزرگ تر، آهسته تر حرکت می کنند زیرا ماتریکس آگارزی در حرکت آن ها ممانعت بیشتری ایجاد می کند. پس از چند ساعت قطعات DNA براساس اندازه از یکدیگر جدا می شوند و تشکیل نردبانی با نوارهای مجزا را می دهند به طوری که هر نوار مجموعه ای از قطعات DNA با طول یکسان است.

لینک فیلم:

  • آنزیم های نوکلئازی 2آنزیم های نوکلئازی 2
  • توضیح فیلم:

    آنزیم های نوکلئازی می توانند برش های مختلفی در رشته DNA ایجاد کنند و قطعه ایی دیگر جایگزین آن قطعه شود.

    یکی از اولین کاربردهای برش DNA با نوکلئازهای محدود کننده و جدا کردن تک تک قطعات در مرحله ی بعدی تهیه نقشه ی فیزیکی نواحی کوچکی از DNA بوده است. نقشه فیزیکی با ترسیم موقعیت انواع نشانه های ویژه ی موجود در طول بخشی خاصی از DNA آن را مشخص می سازد. نقشه فیزیکی یک ناحیه ی خاص از DNA را می توان با مقایسه اندازه ی قطعات تولید شده از آن ناحیه تحت تاثیر ترکیبات متفاوتی از نوکئازهای محدودکننده تهیه کرد. این نقشه موقعیت هر کدام از نقاط برشی را نشان می دهد. چنین نقشه ایی را نقشه ی محدود کنندگی می نامند.

    در اواخر دهه ی هفتاد روش هایی ابداع شد که تعیین توالی نوکلئوتیدی هر قطعه خاص DNA را به سادگی و با سرعت امکان پذیر ساخت. چند راه برای تعیین توالی DNA ابداع شده است. در روشی که بیشتر از همه استفاده می شود از DNA پلیمراز برای تهیه نسخه های ناقصی از قطعه DNA آیی که قرار است تعیین توالی شود، استفاده می شود. این واکنش های همانندسازی DNA در آزمایشگاه و تحت شرایطی انجام می شوند که اگر نوکلئوتید خاصی وارد رشته در حال سنتز شود، واکنش متوقف می گردد.

    در این روش مجموعه ایی از نسخه های مختلف DNA تولید می شود که در هر کدام از نقاط DNA اولیه خاتمه یافته اند و در نتیجه طول آن ها یک نوکلئوتید با دیگری اختلاف دارد. این نسخه های DNA را می توان براساس طول آن ها با استفاده از الکتروفورز در ژل از یکدیگر جدا کرد و توالی نوکلئوتیدی DNA اولیه را از روی ترتیب این DNA ها در ژل به دست آورد.

    دو رگه سازی اسیدهای نوکلئیک

    همین که ژنی از ژنوم کامل به صورت قطعه ای از DNA جدا شد، ممکن است:

    1- خواهان دانستن منشا کروموزومی و محل آن در کروموزوم باشیم.

    2- خواهان آگاهی از نوع سلول هایی باشیم که ژن مورد نظر را بیان می کنند.

    3-  ممکن است در پی این نکته باشیم که آیا سایر موجودات دارای ژن های مشابهی هستند .

    4- یا این که بخواهیم نمونه ای از DNA انسانی را برای جهش در ژنی که آن را علت احتمالی یک بیماری ارثی می دانیم بیازماییم.


    مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی

    تنظیم: مریم فروزان کیا