صوت و صدا (ساختن کازو)

اهداف

آشنایی با تفاوت صداها، تقویت صدا و نحوه شنیدن صدا های متمایز

وسایل لازم

1. 12 عدد تخم مرغ پلاستیکی، خرده ریزه هایی مثل برنج، خرده کاغذ، پول خرد، تیله و ...

   استوانه مقوایی رول دستمال توالت، کاغذ پارافینی، باند لاستیکی.

طرح درس

از بچه ها بخواهید به گروه های دو نفره تقسیم شده و با راهنمایی شما آزمایش زیر را انجام دهند:

هر کدام از تخم مرغ های پلاستیکی را با یکی از خرده ریزهایتان پر کنید. در یکی برنج بریزید، در یکی لوبیای خشک و ... . تخم مرغ ها را شماره گذاری کنید و شماره و محتوای مربوط به هر تخم مرغ را روی کاغذی یادداشت کنید. از دوستتان بخواهید که با تکان دادن و گوش کردن به صدای تخم مرغ ها حدس بزند که درون هر کدام با چه چیزی پر شده است.

بعد از این‏که حدس هایش را به شما گفت، لیست موادی که با آن تخم مرغ ها را پر کرده اید را به دوستتان نشان دهید و از او بخواهید دوباره بگوید درون تخم مرغ ها چیست؟

ببینید که آیا دوستتان نظرش را در مورد حدس های قبلی عوض می کند یا نه؟

حالا تخم مرغ ها را باز کنید و ببینید حدس های دوستتان چقدر با واقعیت مطابق بوده است؟

حالا بیایید سعی کنیم یک وسیله ی موسیقی (یک کازو) بسازیم:

از کاغذ پارافین مربعی ببرید که طول آن به اندازه ی 2سانتی متر از ته استوانه ی مقوایی بیشتر باشد. سپس کاغذ پارافینی را روی یک انتهای استوانه گذاشته و باند لاستیکی را دور کاغذ بپیچانید تا آن را محکم سر جای خود نگه دارد.

حالا انتهای باز کازو را روی دهانتان گذاشته و درون آن بدمید. دقت کنید که کازوِ شما چگونه ارتعاش می کند تا صدای شما را بلندتر پخش کند.

اکنون علت پدیده های فوق را برای دانش آموزان توضیح دهید:

چه اتفاقی رخ می دهد؟

صدا، هنگامی تولید می شود که هوای اطراف ما به سرعت فشرده شده و بعد فشار قطع شود. این فشرده شدن هوا همان چیزی را تولید می کند که دانشمندان به آن "موج صوتی" می گویند. گوش های ما از طریق پرده ی گوش این امواج را دریافت کرده و سپس از طریق استخوان های کوچک و اعصاب به مغز پیام شنیده شدن موج را ارسال می کنند. مغز ما قادر است به سرعت، هر صدایی را تشخیص دهد. دقت کنید که چگونه، تفاوت های خیلی ناچیز در صدایی که از تخم مرغ های پلاستیکی بیرون می آمد برای شما کافی بود که تشخیص دهید چه چیزی درون تخم مرغ است.

صدای شما با دمیدن درون کازو بلندتر به گوش می رسید چرا که کازو با صدای شما شروع به ارتعاش کردن می کرد.

صدای شما یک موج پیچیده ی صوتی است که شامل اصوات مختلفی است که در کنار هم شبیه یک صوت به نظر می رسند.

دانشمندان، اصوات مختلف را "هارمونیک" می نامند و تمام این هارمونیک ها در کنار هم صدای شما را از صدای شخص دیگر متمایز می کند. هنگامی که صدای شما از استوانه ی مقوایی عبور کرده و به کاغذ پارافینی می رسد، کاغذ پارافینی شروع به ارتعاش می کند و تمام هارمونیک های صدای شما را تقویت می کند.

از آنجا که تمام هارمونیک ها به یک میزان تقویت نمی شوند، کازو صدای واقعی شما را اندکی تغییر می دهد. وقتی درون کازو می دمید، صدای کاملاً متفاوتی می شنوید. بعضی ها اسم این تغییر صدا را موسیقی می گذارند و بعضی دیگر از آن ناراضی به نظر می رسند.

یاد آوری:

صوت همان هواست که هنگام فشرده شدن به شکل موج در می آید. گوش های ما قادرند که این امواج را تشخیص دهند (بشنوند).

وقتی چیزی را می شنویم، مغز ما در زمانی کمتر از یک ثانیه، می تواند تشخیص دهد که این صدا را قبلاً شنیده است یا خیر. و چنانچه صدا جدید به نظر برسد، مغز قادر است به خوبی حدس بزند که این صدا از چه چیزی منتشر می شود.

توسعه:

راجع به این توانایی بیشتر فکر کنید.

ما انسان ها صداهای زیادی را خلق می کنیم. بعضی از این اصوات همان چیزی است که آن را "موسیقی" می نامیم.

موسیقی از راه های متفاوتی تولید می شود.

چند صد سال پیش انسان ها دریافتند که چیزهای مشخص (مثل یک سیم فلزی، هنگامی که ضربه می خورد،) صدای دلنشین تولید می کند. طی سالها، ابزارهای موسیقی متعددی از همان صدای ساده اختراع شد. منشأ تعداد دیگری از ابزارهای موسیقی، چیزهایی بود که پیرامون انسان دیده و شنیده می شد. انسانها طبیعت را می دیدند و یاد می گرفتند که صدایی که می شنوند را تقلید کنند. ببینید آیا می توانید ابزارهای موسیقی را نام ببرید که از صداهای طبیعت الهام گرفته باشند؟!

مترجم: فاطمه مؤمنی