تبیان، دستیار زندگی
همان طور كه گفته شد برای بررسی وابستگی های دارویی در حیوانات از روش «ترجیح مكان شرطی شده» استفاده می شود. در این روش، میزان علاقه و یا تنفر حیوان برای تكرار یك تجربه از طریق ترجیح دادن مكان خاصی به مكان دیگر سنجیده می شود...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : زینب باقری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش‌ با استفاده از تکنیک ترجیح مکان شرطی شده، جلسه سوم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش‌، جلسه سوم

همان ‌طور كه گفته شد برای بررسی وابستگی‌ های دارویی در حیوانات از روش «ترجیح مكان شرطی شده» استفاده می ‌شود. در این روش، میزان علاقه و یا تنفر حیوان برای تكرار یك تجربه از طریق ترجیح دادن مكان خاصی به مكان دیگر سنجیده می ‌شود. این كار به این صورت انجام می ‌پذیرد كه ابتدا حیوان را چندین بار با یك محرك مثبت و تشویق‌كننده مثل غذا و یا دارویی خاص در مكانی مشخص قرار می ‌دهند، سپس بررسی می ‌كنند كه آیا حیوان دوست دارد باز هم تجربه قرار گرفتن در آن مكان را حتی بدون دریافت محرك مثبت اولیه دریافت كند یا خیر؟ و اینكه آیا آن مكان را به خاطر تجربه‌‌ی خوشایندی كه در آنجا داشته به سایر مكان‌ ها ترجیح می ‌دهد یا خیر؟

مواد و وسایل مورد نیاز

موش بزرگ آزمایشگاهی نر از نژاد ویستار و با وزن 250 تا 300 گرم

جعبه‌ چوبی با طول 70، عرض 30 و ارتفاع 30 سانتی ‌متر

تخته ‌های چوبی با ابعاد 30×30 سانتی‌متر برای قسمت ‌بندی جعبه چوبی

وسایل لازم برای نگهداری حیوانات

- اتاق حیوانات (دارای هواكش قوی)

- زمان‌سنج برای تنظیم روشنایی

- دماسنج

- وسیله گرمازا و یا سرمازا در صورت لزوم

- قفس نگهداری از موش

- ظرف آب

- غذای موش

- سرم فیزیولوژی

- سرنگ انسولین

- پنبه و الكل

- دستكش یك بار مصرف (ترجیحاً دستكش جراحی)

- حوله و یا دستكش پارچه‌ ای ضخیم برای گرفتن موش ‌ها

- قرص استامینوفن كدئین 300 (این قرص دارای 10 میلی ‌گرم كدئین است.)

- قرص استامینوفن 300 غیر كدئینه

- آب مقطر تزریقی

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش‌، جلسه سوم روش انجام پروژه

در این پروژه، قبل از هر چیز باید شرایط استاندارد نگهداری از حیوانات را فراهم نمود كه در پروژه‌ قبل توضیح داده شده است. برای انجام این تحقیق، از موش‌ های بزرگ آزمایشگاهی نر با میانگین وزنی 250 تا 300 گرم استفاده می‌ شود. حیوانات در قفس‌ های 6 تایی و با دوره‌ شبانه‌ روزی 12 ساعت تاریكی و 12 ساعت روشنایی در دمای 22 تا 24 درجه سانتی‌ گراد با آب و غذای كافی نگهداری می ‌شوند.

در مرحله‌ بعد باید داروهای مورد نظر برای انجام آزمایش را تهیه كرد. برای این آزمایشات از قرص ‌های استامینوفن كدئین و استامینوفن ساده برای مقایسه اثر این دو با هم استفاده كنید. تهیه كردن نوع استامینوفن کدئین از سایر داروهای كدئین‌دار راحت‌ تر است (متأسفانه می ‌توانید آن را از داروخانه ‌ها بدون نسخه هم تهیه كنید! هرچند كه این دارو جزء داروهایی است كه فروش آن ها بدون نسخه ممنوع است). در هر قرص به ازای 300 میلی‌ گرم استامینوفن، 10 میلی‌ گرم كدئین وجود دارد. بنابراین در صورتی كه یكی از این قرص‌ ها را در 1 میلی‌ لیتر آب مقطر تزریقی حل كنید، محلول كدئینی با غلظت 10 میلی ‌گرم در میلی‌لیتر (mg/ml 10) خواهید داشت. بعد از حل كردن قرص درون آب مقطر، مقداری ماده‌ سفید در ظرف ته نشین خواهد شد كه استامینوفن است، اما كدئین در آب محلول بوده و می ‌توانید مطمئن باشید كه در محلول رویی وجود دارد. البته حل كردن یك قرص در1 میلی ‌لیتر آب كار بسیار سختی است، برای همین می ‌توانید میزان بیشتری آب مقطر برداشته و تعداد بیشتری قرص را در آن حل كنید. مثلاً 10 عدد قرص در 10 میلی ‌لیتر آب مقطر حل كنید (بهتر از قبل از حل کردن قرص ‌ها آن ها را پودر کنید) و بگذارید تا مواد نامحلول آن كاملاً ته ‌نشین شود. بهتر است برای جدا كردن مواد غیرقابل حل از كاغذ صافی هم استفاده كنید. همین مراحل را برای نوع ساده‌ی استامینوفن هم انجام دهید.

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش‌، جلسه سوم
* هر 1000 میكرولیتر برابر با 1 میلی‌لیتر است.

پس از آماده كردن داروها می ‌توانید آزمایشات را شروع كنید.

برای انجام این آزمایش به محلول‌ هایی با غلظت‌ های متفاوت از داروی كدئین نیاز است. پس از درست كردن محلول mg/ml10  از آن برای درست كردن محلول ‌هایی با غلظت‌ های مختلف استفاده كنید. در این آزمایش دوزهای 10، 20، 30 و 40 میلی ‌گرم به ازای هر یك كیلوگرم به‌ حیوان تزریق كنید. یعنی برای حیوانی با وزن 250 گرم مقادیر 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی ‌گرم مورد نظر است. به همین جهت برای تزریق 10 میلی ‌گرم دارو به حیوان، یك میلی ‌لیتر از محلول mg/ml10 را برداشته و به صورت درون صفاقی به حیوان تزریق نمایید. برای تزریق سایر دوزها طبق جدول زیر دارو را رقیق كرده و تزریق كنید.

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش‌، جلسه سوم
همین مراحل را برای داروی استامینوفن ساده تكرار كرده و طبق جدول زیر برای آن دوزهای مختلف را درست كنید.

دقت كنید كه حجم تمام تزریقات مساوی و برابر 1 میلی ‌لیتر است. از سرنگ انسولین برای تزریق و اندازه ‌گیری حجم ‌های مختلف استفاده كنید (حجم كامل سرنگ انسولین 1 میلی ‌لیتر است).

مطالب مرتبط:

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه اول ‌

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه دوم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه سوم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه چهارم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه پنجم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه ششم

اثر اعتیاد آوری داروهای كدئین ‌دار در موش، جلسه هفتم

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: پریسا صحرانورد فرد

تنظیم: زینب شاه مرادی