تبیان، دستیار زندگی
مس به عنوان یک عنصر غذایی به نظر می رسد به طور عمده به عنوان یک کوفاکتور برای تعدادی از آنزیم های اکسیداسیون و احیا انجام وظیفه می کند. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عناصر غذایی مورد نیاز در گیاهان(5)

اهداف:

  • آشنایی با عناصر ضروری مورد نیاز گیاهان
  • آشنایی با اثرات کمبود این عناصر در گیاهان
  • آشنایی با دسته بندی عناصر در گیاهان

شرح درس:

در این طرح ادامه عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان را ادامه می دهیم.


مس
مس به عنوان یک عنصر غذایی به نظر می رسد به طور عمده به عنوان یک کوفاکتور برای تعدادی از آنزیم های اکسیداسیون و احیا انجام وظیفه می کند. قهوه ای شدن سطح سیب و سیب زمینی تازه بریده شده در اثر فعالیت یافنولاز است. اختلالات عمومی کمبود مس عبارتند از: توقف رشد، تغییر شکل برگ های جوان و به خصوص در درختان مرکبات از بین رفتن برگ های جوان که به" سرشاخه های میری تابستانه " Summer dieback معروف است.
 
روی
روی به صورت کاتیون دو ظرفیتی جذب می شود. گیاهانی که با کمبود روی مواجه اند، میانگره های کوتاه و برگ های کوچکتر دارند. این عنصر در متابولیسم اکسین ( از هورمون های رشد در گیاه ) دخیل است.


منگنز
به عنوان یک کوفاکتور برای تعدادی از آنزیم ها،به ویژه دکربوکسیلاز و دهیدروژنازها که در چرخه ی تنفس کربن نقش حیاتی ایفا می کنند، مورد نیاز است. جالب توجه است که منگنز می تواند اغلب در واکنش های که به عنوان مثال با ATP سروکار دارند،جایگزین منیزیم شود. مشخص ترین نقش این عنصر آزادسازی اکسیژن فتوسنتزی است. کمبود منگنز سبب ایجاد "لکه ی خاکستری" در غلات دانه ای می شود. علامت لکه ی خاکستری، ظهور نقاط خاکستری مایل به سبز و بیضی شکل در قسمت های پایینی برگ های جوان است. کمبود این عنصر ممکن است ایجاد کلروز شدید در بین رگبرگ ها و نیز بدشکلی و بدرنگی دانه شود.


مولیبدن
این عنصر در حقیقت یک فلز است، اما خواص آن شبیه به غیرفلزهاست. در محلول های آب گونه، این عنصر به صورت یون مولیبدات +MoO42 وجود دارد. این عنصر در بین تمام ریزمغذی های شناخته شده به کمترین میزان مورد نیاز است و به نظر میرسد در متابولیسم نیتروژن ایفای نقش می کند. نیاز به این عنصر تا حد زیادی به نوع تامین نیتروژن بستگی دارد. وقتی میزان نیتروژن کافی باشد، کمبود مولیبدن سبب ایجاد یک اختلال به نام "دم شلاقی" (whip tail) در گیاه می شود که در اثر آن برگ های جوان پیچ خورده و بدشکل می شوند. در همین گیاهان ممکن است کلروز و نکروز میان رگبرگ های برگ های مسن مشاهده شود.


نیکل
این عنصر به تازگی به لیست عناصر غذایی ضروری افزوده شده است. این فلز به وفور یافت می شود و به سادگی توسط ریشه ها جذب می گردد. نیاز به این عنصر بسیار کم (در حدود 200 نانوگرم)است. یکی از مهم ترین اثرات کمبود نیکل در سویا کاهش فعالیت اوره آزا در برگ هاست. کمبود نیکل به کاهش فعالیت هیدروژناز در گره های سویا منجر می شود که این امر نیز، موجب کاهش کارایی تثبیت نیتروژن می گردد.


کلر
یون کلر در همه جای طبیعت وجود دارد و به شدت محلول است. بنابراین کمبود این عنصر به ندرت مشاهده می شود. کلر به همراه منگنز برای آزمایش های آزاد کننده اکسیژن در فتوسنتز مورد نیاز است. دو وظیفه ی حیاتی در گیاه دارد:

  • به عنوان یک یون خنثی کننده عمده حالت خنثی را از نظر الکتریکی در عرض غشا حفظ می کند
  • از مواد اصلی دارای نقش اسمزی در واکوئل هاست.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی
تنظیم: مریم فروزان کیا