تبیان، دستیار زندگی
همانطور که میدانیم ابو نصر فارابی را موسس فلسفه اسلامی میدانند اما کسیکه فلسفه اسلامی را رونق بخشید کسی نیست جز ابوعلی سینا. حمکت مشاء دارای مبانی خاص خود است که به اختصار توضیح میدهیم. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : رضا هاشمی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مبانی حکمت مشاء (2)

فارابی

اهداف اصلی:

  • آشنایی با مبانی حکمت منشاء از جمله اصل واقعیت

مبانی حکمت مشاء

همان طور که می دانیم ابونصر فارابی را موسس فلسفه اسلامی می دانند اما کسی که فلسفه اسلامی را رونق بخشید کسی نیست جز ابوعلی سینا. حمکت مشاء دارای مبانی خاص خود است که در ادامه به اختصار توضیح می دهیم.

اصل واقعیت مستقل از ذهن

این اصل نقطه تمایز فلسفه از سفسطه است چون سوفیسط ها درک و پندار آدمی را معیار حقیقت می دانستند در حالی که فلاسفه واقعیت ها را مستقل از درک انسان می دانند. این اصل از بدیهیات اولیه است و بی نیاز از اثبات است.

این اصل بیان کننده این است که خارج از ذهن ما جهانی وجود دارد و این گونه نیست که هر چیزی در ذهن انسان باشد و ورای ذهن ما واقعیتی نباشد.

این اصل یکی از اصولی است که سوفسطائیان با آن مخالفت دارند اگر چه در عمق ذهن خود به آن معترفند. در هر حال انسان عاقلی که ذهنش با شبهات سوفیسط ها و شکاکان و ایده آلیست ها آلوده نشده باشد نه تنها وجود خودش و وجود قوای ادراکی و صورت ها و مفاهیم ذهنی و افعال و انفعالات روانی خودش را می پذیرد، بلکه به وجود انسان های دیگر و جهان خارجی هم اعتقاد یقینی دارد و از این روی هنگامی که گرسنه می شود به خوردن غذای خارجی می پردازد و وقتی احساس گرما یا سرما می کند در مقام استفاده از اشیاء خارجی بر می آید و موقعی که با دشمنی رو به رو شود یا خطر دیگری را احساس کند به فکر دفاع و چاره جویی می افتد و همچنین در سایر امور زندگی و گمان نمی رود که سوفیسط ها و ایده آلیست ها هم جز این رفتاری داشته بودند و گرنه زندگی آنان دیری نمی پایید و یا از گرسنگی و تشنگی می مردند و یا دچار آفت و سانحه دیگری می شدند.

لذا از این روست که گفته می شود که اعتقاد به وجود عینی بدیهی و فطری است. در ادامه برای اینکه مبانی دیگر، درست روشن شود لازم است نخست پیرامون واژه های وجود و ماهیت توضیحی داده شود:

  • تعریف ماهیت: ماهیت همان پرسش از چیستی اشیاء است.
  • تعریف وجود: مـفهوم فلسفی وجود، مساوی است با مطلق واقعیت و در نقطه ی مـقابل عـدم، قـرار دارد و باصطلاح، نقیض آن است و از ذات مقدس الهی گرفته تا واقعیت های مجرد و مادی را در بر می گیرد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسنده: رضا هاشمی

تنظیم: مریم فروزان کیا