شناخت محیط اجتماعی

اگر دانش آموزان بدانند آموزه های درس تعلیمات اجتماعی چه تأثیر مهمی در زندگی، کار و فعالیت های روزمره آن ها در آینده دارد، قطعاً با میل و رغبت و نشاط در کلاس های آن حاضر شده و بحث و مشارکت در کلاس خواهند پرداخت. تشکیل گروه های علمی برای انجام پژوهش ها و تحقیقات، زندگی و تعامل در گروه، کار تیمی، تعاملات اجتماعی، حقوقی، اقتصادی، سیاسی و ... جزء لاینفک زندگی امروزی است.

که دانش آموزان پس از فراغت از تحصیلات عمومی به طور جدی با آن مواجه می شوند. قطعاً آموزش تعلیمات اجتماعی در بروز ناهنجاری های اجتماعی، از بی انضباطی های ترافیکی تا کلاهبرداری های مالی و . . . بی تأثیر نیست و می توان یکی از مهم ترین دلائل آن ها را در ناکارآمدی آموزش ها دانست.

با تبدیل درس اجتماعی، از یک درس حفظی و بعضاً عذاب آور - به ویژه برای دانش آموزان علاقه مند به ریاضی - به یک درس جذاب و مشارکتی برای دانش آموزان، می توان تا حدود زیادی به یاری آموزش مسائل اجتماعی رفت.

این مهم با طراحی طرح درسی تعاملی برای کتاب های تعلیمات اجتماعی از سوم دبستان تا پایان دبیرستان به دست می آید.

طراحی تعاملی دروس در چهار سطحِ:

قابل ارائه است.

برای روشن شدن طرح، نمونه سناریویی از این طرح درس تعاملی در  ذیل آمده است.

تعلیمات اجتماعی / اول دبیرستان / درس اول، شناخت محیط اجتماعی

نوجوان در دوره ای از زندگی قراردارد که باید بیندیشد و تصمیم گیری نماید و در مقابل تصمیمات خود مسئول است. تصمیماتی که آینده زندگی خودش و حتی دیگران را رقم خواهد زد. اتخاذ صحیح تصمیمات شما به میزان شناخت شما از محیط اجتماعی تان دارد.

پس تلاش برای شناخت دقیق محیط اجتماعی تلاشی لازم است. این شناخت گاه نتیجه تجربه خود فرد است و گاه حاصل بهره گیری از تجربه دیگران می باشد. در کنار شناخت تجربی - شناخت حاصل از زندگی- شاخت علمی از جامعه قرار دارد که عالم اجتماعی آن را عرضه می کند.

[می خواهیم مفاهیم فوق را که شاملِ "شناخت تجربی" و "علمی" از جامعه، تفاوت آن ها و اتخاذ "تصمیم" مناسب است را در قالب یک طرح تعاملی ارائه دهیم]

[1] ارائة خلاصه درس به دانش آموز.

[2] ایجاد یک موقعیت تصمیم برای دانش آموز - به عنوان مثال تصمیم برای انتخاب رشته تحصیلی

[3] ارائة ملاک های انتخاب به دانش آموز و درخواست از او برای انتخاب ملاک ها - به عنوان مثال آینده شغلی، نیاز جامعه، شان اجتماعی، جو حاکم بر گروه دوستان، صحبت های یکی از معلمین، علاقه بستگان و فامیل.

[4] معرفی چند منبع برای کسب شناخت به دانش آموز و درخواست از او برای تعیین اینکه شناخت حاصل از هر کدام تجربی است یا علمی و هر کدام از این منابع چه ویژگی هایی دارد. - روزنامه، تجربه دیگران، اینترنت، تلویزیون.

[5]  ارائه یک سری اطلاعات فرضی برای دانش آموز و درخواست از او برای تصمیم گیری و انتخاب یک رشته از بین سه رشته دانشگاهی

به عنوان مثال :

فردی در موقعیتی قرار که از علاقه اش به رشته های مهندسی شیمی، مهندسی برق و فیزیک یکسان است. او می خواهد با شناخت محیط اجتماعی خود دست به انتخاب بزند. اگر شناخت او از منابع متفاوت به شرح زیر باشد او چه انتخابی را انجام می دهد.

1- همکلاسی های او به رشته مهندسی برق علاقه مندند.

2- معلم فیزیک به او گفته است به جز رشته فیزیک رشته دیگری انتخاب نکند.

3- والدینش او را به رشته برق تشویق می کنند. چرا که رشتة با کلاسی است و بین در و همسایه سربلند می شوند.

4- پسر عمویش که رشته برق خوانده است می گوید برق رشتة دشواری است و زحمت زیاد دارد.

5- طبق آمار رسمی که از اینترنت گرفته است بیکاری دانش آموختگان رشته مهندسی شیمی از دو رشته دیگر کمتر است.

6- طبق آمار رسمی که در روزنامه مطالعه کرده است بیشترین سهم تولید کشور مربوط به صادرات نفتی و پتروشیمی است.

7- دکتر حسابی را به عنوان دانشمند فیزیک بسیار دوست دارد و از مطالعه زندگی نامه اش بسیار لذت می برد.

هر ملاک حاصل چه نوع تجربه ای است؟ کدام ملاک ها را مورد توجه قرار می دهید؟ چه رشته ای را انتخاب می کنید.

کلیه موارد فوق در قالب یک برنامه تعاملی ارائه می گردد که تمام اهداف آموزشی درس اول را پوشش خواهد داد.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محمد حسین بنکدار

تنظیم: مریم فروزان کیا