تبیان، دستیار زندگی
* آشنایی با افعال ناقصه و کاربرد آن * تبیین اعراب جمله بعد از ورود افعال ناقصه بر سر آن آشنایی با انواع اسم افعال ناقصه آشنایی با انواع خبر آن
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

افعال ناقصه

طرز گزارش خبر بد!(طنز)

اهداف درس:

* آشنایی با افعال ناقصه و کاربرد آن

* تبیین اعراب جمله بعد از ورود افعال ناقصه بر سر آن

* آشنایی با انواع اسم افعال ناقصه

* آشنایی با انواع خبر آن

فعل ناقصه چیست؟

فعل ناقصه فعلی است که وقتی بر سر مبتدا و خبر می آید، مبتدا را به عنوان اسم خود قرار داده و خبر را به عنوان خبر خود قرار می دهد، مثل:     الکتابُ مفیدٌ    ........   کان الکتابُ مفیداً

12 فعل هستند که مثل «کان» عمل می کنند و «اخوات کان» نامیده می شوند:

أصبح / أضحی / ظلََّ / باتَ / اَسی / مازال / مابرح / ما انفکَّ / مافتیءَ / مادامَ / صارَ / لیس

اعراب جمله بعد از ورود افعال ناقصه بر سر آن:

وقتی فعل ناقصه بر سر مبتدا و خبر آمد، مبتدا را مرفوع و خبر را منصوب می کند.

پس فعل ناقصه بر سر هر سه نوع ( اسم ظاهر / ضمیر بارز / ضمیر مستتر ) می تواند بیاید.

نکته: هر گاه فعل ناقصه بخواهد بر سر ضمیر منفصل ظاهر شود باید فعل متناسب با صیغۀ آن ضمیر آورده شود. مثال:

أنتم مؤمنون    ......    کنتم مؤمنین

هیی ناشطة  ......     صارت ناشطةً

تمرین:

اعراب اسم و خبر افعال ناقصه را در جملات زیر ببینید:

- کان سعیـهُم مشکوراً  (سورۀ اسراء / آیۀ 19)

- و ما کان أکثرهُم مؤمنین (سورۀ شعراء / آیۀ 67)

انواع خبر افعال ناقصه:

1. مفرد: صار التلمیذُ ناحجاً

2. جمله: کان التلمیذُ یجتهد فی درسه

3. شبه جمله: مازال التلمیذُ فی البیت

پس هر سه نوع ( مفرد / جمله / شبه جمله ) می توانند به عنوان خبر فعل ناقصه واقع شوند.

نکته: افعال ناقصه تنها بر سر جملات اسمیه می آیند.

گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده

تنظیم: نوربخش